Powstania narodowowyzwoleńcze - tabela
Zestawienie pięciu powstań, by móc łatwiej porównać zbrojne próby odzyskania niepodległości, mnogość przyczyn i skutków, różnorodny charakter walk.
Gdzie mogę znaleźć więcej informacji?
1. Insurekcja kościuszkowska - rocznica insurekcji kościuszkowskiej
2. Powstanie listopadowe - rocznica wybuchu powstania
3. Powstanie krakowskie i rabacja galicyjska Rabacja galicyjska, czyli powstanie krakowskie - tekst Newsweek
4. Wiosna Ludów na ziemiach polskich - powstanie wielkopolskie 1848
5. Powstanie styczniowe - http://powstaniestyczniowe.nck.pl Filmik
Gdzie mogę znaleźć więcej informacji?
1. Insurekcja kościuszkowska - rocznica insurekcji kościuszkowskiej
2. Powstanie listopadowe - rocznica wybuchu powstania
3. Powstanie krakowskie i rabacja galicyjska Rabacja galicyjska, czyli powstanie krakowskie - tekst Newsweek
4. Wiosna Ludów na ziemiach polskich - powstanie wielkopolskie 1848
5. Powstanie styczniowe - http://powstaniestyczniowe.nck.pl Filmik
Powstania
|
Insurekcja kościuszkowska | Powstanie listopadowe | Powstanie krakowskie i rabacja galicyjska | Wiosna Ludów na ziemiach polskich | Powstanie styczniowe |
Czas | 24 III – 4 XI 1794 | 29/30 XI 1830 – IX 1831 | 20/21 II – 2 III 1846 | III – IV 1848 | 22 I 1863 – wiosna 1864 |
Zasięg | Okolice Krakowa, Warszawy, Litwa | Królestwo Polskie, Litwa | Wolne Miasto Kraków i okręg krakowski |
Wielkie Księstwo Poznańskie | Królestwo Polskie, Litwa |
Przyczyny | - II rozbiór Polski - redukcja wojska Rzeczypospolitej o połowę oraz przymusowy werbunek zredukowanych do wojska rosyjskiego i pruskiego |
- niezadowolenie z rządów wielkiego księcia Konstantego - tłumienie wszelkich przejawów opozycji - łamanie konstytucji Królestwa |
- rozwój ruchu spiskowego w Galicji - wzrost ciężarów feudalnych - antyszlachecka propaganda austriacka prowadzona we wsiach galicyjskich |
- Wiosna Ludów w Europie (szczególnie Prusy) - chęć odzyskania niepodleglości |
- zapowiedź branki - osłabienie Rosji po wojnie krymskiej - nadzieje na sukces po zjednoczeniu Włoch - działania tajnych ugrupowań niepodległościowych - brak poparcia społecznego dla polityki Aleksandra Wielopolskiego |
Przebieg | - III akt
insurekcji ogłoszony na krakowskim rynku
“Wolność,
Całość
- Uniwersał
Połanieckii Niepodległość” - 4 IV Racławice (kosynierzy) - Szczekociny, Maciejowice - rzeź Pragi |
- noc listopadowa (spisek podchorążych P. Wysockiego) - detronizacja Mikołaja I - bitwy: Stoczek, Grochów, Ostrołęka |
- powstanie Rządu Narodowego i wydanie manifestu znoszącego
przywileje stanowe
i m.in. pańszczyznę - wybuch rabacji galicyjskiej Jakub Szela - bitwa pod Gdowem |
- nieskuteczne próby namówienia władz pruskich do wspólnego
wystąpienia przeciw Imperium Rosyjskiemu - drobne wystąpienia zbrojne |
- walki partyzanckie, nękanie Rosjan wojną podjazdową - ok. 200 tysięcy powstańców (jednorazowo k. 30 tys.) - ok. 1200 potyczek m.in. Miechów, Krzykawka, Maczki (Sosnowiec), Żyrzyn |
Skutki | - III rozbiór
Polski - zesłania na Syberię - konfiskaty majątków |
- liczne aresztowania - zesłania na Syberię - zniesienie konstytucji z 1815 r. - likwidacja autonomii - rusyfikacja - Wielka Emigracja |
- wcielenie Wolnego Miasta Kraków do Austrii - aresztowania - konfskaty majątków - germanizacja - zniszczenie wielu dworów szlacheckich przez chłopów i wymordowanie rodzin wielu powstańców - pogłębienie niechęci między szlachtą i chłopami |
- włączenie Wiekiego Ksiestwa Poznańskiego do Prus - likwidacja odrębności - represje |
- liczne aresztowana
i zesłania na Syberię (ok. 38 tys.) - terror na Litwie (Wieszatiel) - Kraj Przywiślański - rusyfikacja - konfiskaty majątków - uwłaszczenie chłopów na warunkach korzystniejszych niż w pozostałych zaborach |
Dowódcy | - Tadeusz Kościuszko - Tomasz Wawrzecki |
-
Józef Chłopicki - Jan Skrzynecki - Jan Krukowiecki - Maciej Rybiński
"Chłop nas zdradził, skrzynka
przyskrzyniła, kruk oko wydziobał, ryba zatopiła"
|
- Jan Tysowski - Ludwik Gorzkowski - Aleksander Grzegorzewski |
- Ludwik Mierosławki - Walenty Stefański |
- Ludwik Mierosławski - Marian Langiewicz - Romuald Traugutt |
Komentarze
Prześlij komentarz